Selda Bağcan Solcu mu? Nereli, Alevi mi? Kısaca Hayatı

Türk halk müziğinin ve protest müziğin yaşayan efsanelerinden biri olan Selda Bağcan, güçlü sesi, duruşu ve yıllara meydan okuyan eserleriyle hem Türkiye’de hem de dünya sahnesinde önemli bir yere sahiptir. “Selda Bağcan solcu mu?”, “Alevi mi?”, “Aslen nereli?” ve “Selda Bağcan kimdir?” gibi sorular, sanatçının müziğini sevenler ve merak edenler için sıkça sorulan başlıklar arasında yer alıyor. İşte Selda Bağcan’ın siyasi duruşu, kökeni ve hayat hikayesi…

Selda Bağcan Kimdir? Kısaca Hayatı

Selda Bağcan, 14 Aralık 1948 tarihinde Muğla’da dünyaya geldi. Aslen Makedonya göçmeni bir Türk ailesinin çocuğu olarak dünyaya gelen Bağcan, dört çocuklu ailenin en küçük ve tek kız çocuğudur. Babası Selim Bey veteriner hekim, annesi Fevziye Hanım ise bir öğretmendir. Babasının görev yerinin değişmesi nedeniyle küçük yaşta Van’a taşınan Selda Bağcan, çocukluğunun ilk yıllarını Van’da geçirmiştir.

Müziğe olan ilgisi çocukluk yıllarında başlamış, ancak profesyonel kariyerine 1970’lerin başında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Mühendisliği’nde eğitim aldığı sırada adım atmıştır. 1971 yılında çıkardığı ilk iki 45’lik plağın Türkiye’de yaklaşık 1 milyon adet satılmasıyla, mühendislik kariyerinden vazgeçerek tamamen müziğe yönelmiştir.

Selda Bağcan Nereli? Alevi mi?

Selda Bağcan’ın kökeni Makedonya’ya dayanmaktadır. Makedonya Türkü olan ailesi, Balkanlar’dan Türkiye’ye göç etmiştir. Bağcan, Muğla doğumlu olup, aslen Makedonya kökenlidir. Ancak kendisi hiçbir zaman kökeniyle ilgili “Alevi” kimliği üzerinden bir açıklama yapmamıştır. Sık sık Alevi olduğu yönünde halk arasında söylentiler çıksa da, Bağcan bu konu hakkında resmi bir açıklamada bulunmamıştır.

Bununla birlikte Selda Bağcan, Anadolu’nun ezilen ve dışlanmış tüm halklarına şarkılarında ve duruşunda yer vermiştir. Alevi-Bektaşi kültürüne ait de birçok eseri repertuarına almış ve bu kesimin acılarına, maruz kaldıkları olaylara dikkat çekmiştir.

Selda Bağcan Solcu mu? Siyasi Duruşu

Evet, Selda Bağcan uzun yıllardır sol görüşlü bir sanatçı olarak tanınır. Sanatçı kendisi de yaptığı röportajlarda ve sahne konuşmalarında bunu açıkça dile getirmiştir. Özellikle 1970’li yıllardan itibaren sol görüşlü siyasi partiler ve sol çevrelerle yakın ilişki içinde olmuş, onların düzenlediği etkinliklerde sahne almıştır.

Bağcan, verdiği bir röportajda “Solcu olduğum için yıllarca konser ücretlerim düşük kaldı, hep mütevazı yaşadım” diyerek hem müzik sektöründeki zorlukları hem de siyasi görüşünün getirdiği ekonomik sıkıntıları dile getirmiştir.

Özellikle 1980 askeri darbesinin ardından Selda Bağcan’ın şarkıları sansüre uğramış, bazı plakları ve konserleri yasaklanmış ve 1984 yılında siyasi nedenlerle tutuklanarak hapse atılmıştır.

Selda Bağcan’ın Müzik Kariyeri

1971 yılında başlayan müzik kariyerinde Selda Bağcan, Türk halk müziğine ve Anadolu rock türüne damga vuran bir sanatçı oldu. İlk iki 45’liği “Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle” ve “Tatlı Dillim Güler Yüzlüm” şarkılarıyla büyük bir çıkış yakaladı. Bu dönemde Türkiye’de halk müziğini batı enstrümanlarıyla harmanlayan öncülerden biri oldu.

Bağcan, müziğinde halkın dertlerini, ezilenlerin sesini ve toplumsal eleştirileri ön plana çıkararak kısa sürede protest müziğin Türkiye’deki en bilinen temsilcilerinden biri haline geldi.

1972 yılında Bulgaristan’daki Altın Orfe Festivali’nde Türkiye’yi temsil eden sanatçı, burada da büyük beğeni topladı. Bağcan’ın müzik kariyeri boyunca hem Türkiye’de hem de yurt dışında birçok önemli festivalde sahne aldığını görüyoruz. Bunlar arasında Glastonbury ve Womad gibi prestijli festivaller de yer alıyor.

Selda Bağcan ve Yurtdışı Başarıları

1980 darbesi sonrası yurt dışı yasağı kaldırıldığında, Selda Bağcan Avrupa’daki festivallerde de sahne aldı. Özellikle Peter Gabriel’in desteklediği Womad Festivali’nde yer alması, Batı dünyasında da tanınmasına katkı sağladı.

1987 sonrası dönemde Hollanda, Almanya, İsrail, Danimarka ve Yugoslavya gibi ülkelerde konserler verdi. Sanatçı, müziğini farklı kültürlere taşırken aynı zamanda Türkiye’nin protest müzik geleneğini uluslararası sahnelere taşımış oldu.

Selda Bağcan ve Modern Dünyada Yeri

2000’li yıllarda Selda Bağcan, genç kuşaklar tarafından da keşfedildi. Özellikle Mos Def gibi dünyaca ünlü rap sanatçılarının albümlerinde şarkılarının kullanılmasının ardından ismi global arenada sıkça anılmaya başlandı. Mos Def’in “The Ecstatic” albümünde Bağcan’ın seslendirdiği “İnce İnce Bir Kar Yağar” türküsü sample olarak yer aldı ve Grammy adayı olan bu albümle Selda Bağcan’ın ismi uluslararası basında sıkça geçti.

Aynı eserin EA Games tarafından üretilen Skate 2 adlı video oyununda da kullanılmasıyla Bağcan’ın eserleri dijital platformlarda ve oyun dünyasında da yer buldu.

Selda Bağcan’ın Sanat Anlayışı ve Müzik Duruşu

Selda Bağcan, müzik kariyerinde hiçbir zaman popüler kaygılarla hareket etmediğini, her zaman halkın sesi olmak ve ezilenlerin yanında yer almak istediğini dile getirmiştir. Bağcan’a göre, müzik yalnızca eğlendirmek için değil, toplumsal sorunlara ayna tutmak ve adalet talebini dile getirmek için de kullanılmalıdır.

Selda Bağcan, modern folk, Anadolu rock ve protest müziği birleştiren eserleriyle, sadece sanat camiasında değil, politik duruşu ve tavrıyla da sol çevrelerde saygı görmüş bir sanatçı olmuştur.

Selda Bağcan’ın Yaşadığı Zorluklar

Selda Bağcan, müzik kariyerinde pek çok kez zorluklarla karşılaştı. 1980’lerde yasaklanan plakları ve pasaportuna el konulması nedeniyle uzun süre yurt dışında konser veremedi. 2000 yılında geçirdiği trafik kazasında ağır yaralanarak uzun süre tedavi gördü ve bir süre çelik desteklerle yürümek zorunda kaldı. Ancak tüm bu zorluklara rağmen müziğini bırakmadı ve üretmeye devam etti.

Selda Bağcan’ın Ödülleri ve Başarıları

Selda Bağcan, Times dergisi tarafından “Dünya Müziğinde Yaşayan Efsane ve Tarihi Kadın Şarkıcılar” listesinde yer alan ender Türk sanatçılardan biridir. Ayrıca dünyanın en prestijli sahnelerinde ve festivallerinde konserler vererek Türkiye’nin kültürel mirasını dünya sahnelerine taşımıştır.

Selda Bağcan ve Boom Pam İşbirliği

2015 yılında İstanbul’da düzenlenen Ekşi Fest’te İsrailli müzik grubu Boom Pam ile sahne alan Selda Bağcan, genç kuşaklara hitap eden bir projede yer alarak güncelliğini koruyan nadir sanatçılardan biri olduğunu bir kez daha kanıtladı.

Selda Bağcan’ın Albüm ve Şarkılarına Genel Bakış

Selda Bağcan, müzik hayatı boyunca birçok 45’lik, albüm ve teklilere imza atmıştır. Türkülerimiz serisi, Ziller ve İpler, Felek Beni Adım Adım Kovaladı, Uğurlar Olsun ve 40 Yılın 40 Şarkısı gibi eserler, sanatçının kariyerinin mihenk taşlarıdır.