Osmanlı tarihinin önemli figürlerinden biri olan Saliha Sultan, Osmanlı padişahlarından I. Mahmud’un annesi ve II. Mustafa’nın eşi olarak bilinmektedir. Osmanlı hanedanının güçlü kadınları arasında yer alan Saliha Sultan, özellikle Valide Sultanlık döneminde hayır işleriyle ve mimari eserleriyle dikkat çekmiştir. Peki, Saliha Sultan kimdir, hangi padişahın annesidir ve nasıl ölmüştür? İşte Saliha Sultan’ın hayatı ve ölüm nedeni hakkında merak edilenler.
Saliha Sultan Kimdir?
Osmanlı tarihindeki birçok kadın gibi Saliha Sultan’ın kökenleri hakkında kesin bilgilere ulaşılamamaktadır. Ancak bazı kaynaklarda onun İstanbul doğumlu olduğu belirtilmektedir. Osmanlı sarayına IV. Mehmet’in eşi olan Rabia Gülnuş Sultan tarafından alınmış ve burada terbiye edilerek yetiştirilmiştir.
Sarayda eğitim aldıktan sonra, Osmanlı’nın 22. padişahı II. Mustafa’nın eşi olmuştur. II. Mustafa ile evliliğinden 1696 yılında oğlu I. Mahmud dünyaya gelmiştir. Oğlunun tahta çıkmasıyla birlikte Valide Sultan unvanını almış ve Osmanlı sarayındaki en güçlü kadınlardan biri haline gelmiştir.
I. Mahmud’un Annesi Olarak Valide Sultanlık Dönemi
Saliha Sultan’ın hayatındaki en önemli dönemlerden biri Valide Sultanlık sürecidir. Oğlu I. Mahmud, 30 Eylül 1730 tarihinde tahta çıkmış ve Osmanlı tahtında yaklaşık 24 yıl kalmıştır. Oğlunun padişah olmasıyla birlikte Saliha Sultan, Osmanlı sarayındaki en yüksek kadın makamı olan Valide Sultanlığa yükselmiştir.
Bu dönemde Osmanlı sarayındaki etkisini artıran Saliha Sultan, birçok hayır işiyle anılmıştır. Özellikle İstanbul’daki Saliha Sultan Çeşmesi, onun hayırseverliğinin en önemli örneklerinden biridir. Bu çeşme, 1730’lu yıllarda halkın su ihtiyacını karşılamak amacıyla yaptırılmıştır.
Saliha Sultan, Valide Sultan olarak Osmanlı yönetiminde söz sahibi olmuş, saray içindeki dengelerde önemli bir rol oynamıştır. Padişah annesi olarak oğlunun kararlarında etkili olduğu ve devlet işlerinde aktif rol aldığı bilinmektedir.
Saliha Sultan’ın Ölüm Nedeni ve Mezarı
Saliha Sultan, 1739 yılının Eylül ayında hayatını kaybetmiştir. Ölüm nedeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, yaşlılığa bağlı doğal nedenlerle vefat ettiği düşünülmektedir. Oğlu I. Mahmud henüz tahttayken vefat ettiği için, onun cenazesi büyük bir törenle kaldırılmıştır.
Saliha Sultan’ın mezarı, İstanbul’un önemli Osmanlı yapılarından biri olan Yeni Camii Turhan Hatice Valide Sultan Türbesi’nde yer almaktadır. Osmanlı hanedanının birçok önemli kadınının da defnedildiği bu türbe, günümüzde hala ziyaret edilebilen tarihi mekanlardan biridir.
Saliha Sultan’ın Ailesi ve Osmanlı Hanedanındaki Yeri
Saliha Sultan, Osmanlı padişahı II. Mustafa’nın eşi olarak hanedanın önemli kadınlarından biri olmuştur. Eşinin padişahlık dönemi, 1695-1703 yılları arasına denk gelmektedir. II. Mustafa tahttan indirildikten sonra yerine kardeşi III. Ahmed geçmiştir.
Ancak 27 yıl süren III. Ahmed dönemi sonrasında, Saliha Sultan’ın oğlu I. Mahmud tahta çıkmış ve Osmanlı’yı 24 yıl boyunca yönetmiştir. Bu süreçte annesi olarak Valide Sultan unvanını taşıyan Saliha Sultan, Osmanlı sarayındaki en yüksek kadın makamında bulunmuştur.
II. Mustafa’nın Çocukları ve Osmanlı Hanedanındaki Yeri
Saliha Sultan, II. Mustafa’nın üç eşinden biri olmakla birlikte, onun Osmanlı hanedanına birçok şehzade ve sultan kazandırdığı bilinmektedir.
II. Mustafa’nın erkek çocukları:
- I. Mahmud
- Şehzade Mehmed
- Şehzade Selim
- Şehzade Murat
- Şehzade Ahmed
- III. Osman
- Şehzade Hasan
- Şehzade Hüseyin
- Şehzade Ahmed
II. Mustafa’nın kız çocukları:
- Atike Sultan
- Büyük Ayşe Sultan
- Tezkereci İbrahim Paşa Emine Sultan
- Safiye Sultan
- Büyük Rukiye Sultan
- Hatice Sultan
- Fatma Sultan
- Esma Sultan
- Küçük Rukiye Sultan
- Ümmügülsüm Sultan
- Zeynep Sultan
- Emetullah Sultan
- Küçük Ayşe Sultan
Saliha Sultan’ın Osmanlı Tarihindeki Yeri
Saliha Sultan, Osmanlı tarihindeki önemli Valide Sultanlardan biri olarak kabul edilir. Onun hayatı, Osmanlı sarayındaki kadınların ne kadar büyük bir güce sahip olabileceğini göstermesi açısından önemlidir.
- Valide Sultan olarak oğlu I. Mahmud’un hükümdarlığında önemli bir figür olmuştur.
- Sarayda etkin bir rol üstlenmiş ve hayır işleriyle adını duyurmuştur.
- Osmanlı mimarisine katkı sağlayarak Saliha Sultan Çeşmesi gibi eserler yaptırmıştır.
- Osmanlı hanedanının devamını sağlayan birçok şehzade ve sultan yetiştirmiştir.
Osmanlı tarihindeki güçlü kadınlardan biri olan Saliha Sultan, II. Mustafa’nın eşi ve I. Mahmud’un annesi olarak önemli bir konuma sahip olmuştur. Valide Sultan olarak Osmanlı sarayında büyük bir otoriteye sahip olmuş, mimari ve hayır işleriyle Osmanlı halkına hizmet etmiştir. 1739 yılında hayatını kaybeden Saliha Sultan, İstanbul’daki Yeni Camii Turhan Hatice Valide Sultan Türbesi’ne defnedilmiştir.
Onun Osmanlı tarihindeki yeri, Osmanlı sarayındaki kadınların ne kadar büyük bir güce sahip olabileceğini bir kez daha göstermektedir. Osmanlı tarihine ilgi duyanlar için Saliha Sultan’ın hayatı, dönemin siyasi ve kültürel yapısını anlamak açısından büyük önem taşımaktadır.