Osman Kavala, Türkiye’de iş insanı, sivil toplum aktivisti ve kültürel miras projelerine destek veren bir isim olarak bilinir. Anadolu Kültür A.Ş.’nin kurucusu ve yönetim kurulu başkanı olan Kavala, özellikle kültürel projeler, insan hakları ve sivil toplum çalışmalarıyla tanınmaktadır.
Ancak, 2017 yılında Gezi Parkı olayları ve 15 Temmuz darbe girişimiyle bağlantılı olduğu iddiasıyla tutuklanmış ve uzun yıllar cezaevinde kalmıştır. Avrupa Konseyi ve uluslararası insan hakları örgütleri, Osman Kavala’nın tutukluluğunun hukuksuz olduğunu öne sürerek serbest bırakılması için çağrıda bulunmuşlardır.
Peki, Osman Kavala kimdir, kaç yaşında, nereli, eğitimi ne, ne iş yapıyor? Hangi suçlamalarla tutuklandı ve neden yıllarca cezaevinde kaldı? İşte Osman Kavala’nın hayatı, kariyeri ve dava süreci hakkında merak edilenler.
Osman Kavala Kimdir? Kaç Yaşında ve Nereli?
Osman Kavala, 2 Ekim 1957 yılında Fransa’nın başkenti Paris’te doğdu. Ailesi aslen İstanbullu ve ticaretle uğraşan köklü bir ailedir.
1975 yılında Robert Koleji’nden mezun olan Kavala, üniversite eğitimine Türkiye’de başladı ancak yurt dışında sürdürdü. Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) işletme eğitimi aldıktan sonra, İngiltere’de Manchester Üniversitesi’nde ekonomi üzerine lisans eğitimini tamamladı.
Daha sonra, ABD’de The New School for Social Research’te doktora eğitimine başladı. Ancak, 1982’de babası Mehmet Kavala’nın ani ölümü nedeniyle Türkiye’ye dönmek zorunda kaldı.
Türkiye’ye döndüğünde, ailesinin işlerini devralarak iş dünyasına atıldı ve birçok kültürel ve yayıncılık projesine destek verdi.
Osman Kavala Ne İş Yapıyor? İş Hayatı ve Sivil Toplum Çalışmaları
Osman Kavala, 1982 yılında Türkiye’ye döndükten sonra yayıncılık, kültürel projeler ve sivil toplum faaliyetlerine odaklandı.
1. Yayıncılık Alanındaki Çalışmaları
- 1983 yılında İletişim Yayınları’nın kuruluşunda yer aldı.
- Ermeni edebiyatını ve kültürel mirasını tanıtmayı amaçlayan Aras Yayıncılık’ın yönetim kurulu üyesi oldu.
- Türkiye’de farklı etnik ve kültürel grupların seslerini duyurmasına katkı sağladı.
2. Kültürel ve Sanatsal Çalışmaları
Osman Kavala, 2002 yılında Anadolu Kültür A.Ş.’yi kurdu.
Bu kurumun amacı:
- Türkiye’nin farklı bölgelerinde kültürel projeleri desteklemek
- Sanatı ve kültürel çeşitliliği yaygınlaştırmak
- Türkiye ile Avrupa arasındaki kültürel diyaloğu güçlendirmek
Bu doğrultuda, Diyarbakır Sanat Merkezi gibi birçok projeyi hayata geçirdi ve Türkiye’nin farklı bölgelerinde sanat, müzik ve edebiyat projelerine destek verdi.
3. İnsan Hakları ve Sivil Toplum Çalışmaları
- Osman Kavala, Uluslararası Af Örgütü’nün bağışçıları arasında yer aldı.
- Türkiye’de ifade özgürlüğünü destekleyen birçok projeye finansal destek sağladı.
- Kültürel mirasın korunması ve etnik çeşitliliğin tanıtılması için çeşitli projelere katkı sundu.
Bu çalışmaları nedeniyle, 2019 yılında Avrupa Arkeoloji Mirası Ödülü’ne ve İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin “Ayşenur Zarakolu Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü”ne layık görüldü.
Osman Kavala Neden Tutuklandı? Suçu Neydi?
Osman Kavala, 1 Kasım 2017 tarihinde tutuklandı.
Hakkındaki suçlamalar şunlardı:
- Gezi Parkı olaylarının yöneticisi ve organizatörü olmak
- 15 Temmuz darbe girişimiyle bağlantılı olmak
- Yabancı ajanlarla iş birliği yapmak
Kavala, Gezi Parkı protestolarının finansörü ve yöneticisi olmakla suçlandı. Savcılık, onun yurt dışından fon aldığı ve Türkiye’de hükümeti devirmeye yönelik hareketleri desteklediği iddiasında bulundu.
Gezi Davası ve Suçlamalar
Osman Kavala, 2013 yılındaki Gezi Parkı protestolarında aktif bir rol oynamakla suçlandı.
Mahkeme, Kavala’nın Gezi olaylarını organize eden ve protestoları bir darbe girişimine dönüştürmeye çalışan kişi olduğunu iddia etti.
Ancak, savcılığın sunduğu deliller kamuoyunda tartışmalı bulundu ve birçok insan hakları örgütü, bu suçlamaların siyasi olduğunu ve hukuki bir dayanağının olmadığını savundu.
15 Temmuz Darbe Girişimi ile Bağlantı İddiaları
Osman Kavala, 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimiyle bağlantılı olduğu iddia edilen eski CIA danışmanı Henri Barkey ile ilişkili olmakla da suçlandı.
Savcılık, Kavala’nın yurt dışından fon alarak Türkiye’de hükümeti devirmeye yönelik girişimlerde bulunduğunu iddia etti.
Ancak, Kavala bu iddiaları kesin bir dille reddetti ve sivil toplum çalışmaları dışında hiçbir siyasi faaliyet içinde olmadığını söyledi.
Tutukluluk Süreci ve Mahkeme Kararları
- 18 Şubat 2020 – Osman Kavala, Gezi davasında beraat etti ve serbest bırakıldı.
- 19 Şubat 2020 – Hemen ardından başka bir suçlama ile tekrar tutuklandı.
- Ocak 2021 – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kavala’nın derhal serbest bırakılması gerektiğine hükmetti.
- Nisan 2022 – Gezi davasında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Mahkemeler, Kavala’nın “Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek” suçundan cezalandırılmasına karar verdi.
Uluslararası Tepkiler ve Avrupa Konseyi Kararı
Osman Kavala’nın tutukluluğu, uluslararası insan hakları örgütleri ve Avrupa Konseyi tarafından ağır eleştirilere maruz kaldı.
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kavala’nın derhal serbest bırakılmasına karar verdi.
- Avrupa Konseyi, Türkiye’nin AİHM kararına uymaması nedeniyle yaptırımları değerlendirdi.
- ABD ve Avrupa Birliği, Osman Kavala’nın siyasi bir mahkum olduğunu ve serbest bırakılması gerektiğini açıkladı.
Ancak, Türk hükümeti ve mahkemeler bu çağrıları reddetti ve Kavala’nın cezaevinde kalmasına karar verdi.