Dünya enerji haritası kökten değişebilir! Çinli bilim insanları, İç Moğolistan’daki Bayan Obo maden kompleksinde, ülkenin tam 60 bin yıl boyunca enerji ihtiyacını karşılayabilecek devasa toryum rezervleri keşfetti. ABD’nin bile bin yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak büyüklükte olduğu öne sürülen bu toryum yatakları, küresel enerji sektöründe bir devrimin habercisi olabilir. Peki, toryum gerçekten yeni nesil enerji kaynağı olabilir mi? Çin’in bu keşfi dünya ekonomisini nasıl etkileyecek? İşte detaylar…
Çin, 60 Bin Yıllık Enerji Kaynağına mı Ulaştı?
Çin’in başkenti Pekin’de yapılan resmi açıklamaya göre, İç Moğolistan’daki Bayan Obo maden kompleksinde devasa bir toryum rezervi bulundu. Pekinli jeologlar, bu kaynağın nükleer enerjiye dayalı yeni bir çağın başlangıcı olabileceğini belirtiyor. Toryumun doğru şekilde işlenmesi halinde, fosil yakıtlara olan bağımlılığı sona erdirebileceği ve çevre dostu enerji üretiminin önünü açabileceği ifade ediliyor.
South China Morning Post’un haberine göre, bu maden atıklarında bulunan toryum rezervleri tamamen el değmemiş halde ve bugüne kadar hiç kullanılmadı. Bu keşfin küresel enerji dengelerini altüst edebileceği, hatta ABD’nin enerji politikalarını doğrudan etkileyebileceği belirtiliyor.
Toryum: Nükleer Enerjinin Yeni Umudu mu?
Dünyada toryum bazlı enerji üretimi üzerine uzun süredir çalışmalar yapılıyor. Hafif radyoaktif bir element olan toryum, geleneksel nükleer reaktörlerde kullanılan Uranyum-232’den 500 kat daha fazla enerji potansiyeline sahip olabilir. Erimiş tuz reaktörleri (TMSR) olarak bilinen yeni nesil nükleer güç santralleri sayesinde, toryum çok daha güvenli ve verimli bir şekilde enerjiye dönüştürülebilir.
Çin, geçtiğimiz yıl Gobi Çölü’nde büyük toryum yatakları bulmuş ve bu doğrultuda dünyanın ilk ticari toryum erimiş tuz reaktörü (TMSR) tesisinin inşasına onay vermişti. Ancak bu yıl keşfedilen Bayan Obo’daki toryum rezervleri, önceki tüm tahminleri aşarak Çin’in sahip olduğu enerji potansiyelini inanılmaz bir seviyeye çıkardı.
ABD’ye Yetecek Kadar Toryum Bulundu!
Yapılan analizlere göre, İç Moğolistan’daki demir cevheri sahasından çıkarılan yalnızca beş yıllık maden atığı, ABD’nin bin yıldan fazla enerji ihtiyacını karşılayacak toryum içeriyor. Bu da ABD’nin enerji politikalarını yeniden şekillendirmesi gerekeceği anlamına geliyor.
Çin’in bu keşfi, aynı zamanda küresel enerji rekabetinde yeni bir dönemi başlatabilir. ABD, Avrupa Birliği ve diğer gelişmiş ülkeler, fosil yakıtlardan bağımsız bir enerji dönüşümü için büyük yatırımlar yaparken, Çin’in böylesine büyük bir nükleer enerji kaynağına sahip olması ekonomik ve politik dengeleri ciddi şekilde etkileyebilir.
Dünya Genelinde Toryum Araştırmaları Hız Kazanıyor!
Çin’in yanı sıra Rusya, Hindistan, Belçika, Brezilya, Kanada, Çekya, Fransa, İsrail, Japonya, Hollanda ve Norveç gibi ülkeler de toryum bazlı nükleer araştırmalar yapıyor.
Dünya Nükleer Birliği’ne göre, toryum doğada uranyumdan daha yaygın bulunuyor ve 200 kat daha fazla enerji üretebiliyor. Ancak toryumun çıkarılması ve işlenmesi henüz maliyet açısından verimli hale getirilemediği için ticari kullanımı sınırlı.
Türkiye’de de Büyük Toryum Yatakları Var!
Toryum rezervleri yalnızca Çin’le sınırlı değil. Türkiye de dünya toryum kaynaklarının önemli bir bölümüne sahip. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na göre, dünya genelinde 6,36 milyon ton toryum kaynağı bulunuyor ve Türkiye de bu rezervlerin önemli bir kısmına sahip.
Eskişehir-Sivrihisar’da yapılan araştırmalarda 380 bin 141 tonluk toryum rezervi tespit edildi.
Malatya-Kuluncak’ta 2020 yılında 3,8 milyon tonluk yeni bir toryum kaynağı keşfedildi.
Türkiye, dünya toryum kaynaklarının yaklaşık %6’sına sahip!
Bu veriler, Türkiye’nin de toryum enerjisi konusunda büyük bir potansiyele sahip olduğunu gösteriyor. Ancak, Çin gibi ülkeler bu alanda aktif yatırımlar yaparken, Türkiye’deki toryum rezervleri henüz tam anlamıyla kullanılmıyor.
Enerji Savaşlarında Yeni Dönem Başlıyor mu?
Fosil yakıtlar, yüzyıllardır savaşlara ve ekonomik krizlere neden oldu. Ancak toryum gibi devrim niteliğinde bir enerji kaynağının keşfi, dünya genelinde enerji bağımsızlığını ve çevresel sürdürülebilirliği sağlayabilir.
Uzmanlar, toryumun geniş çapta kullanılmaya başlanması halinde, fosil yakıt çağının sona ereceğini ve ülkeler arasındaki enerji savaşlarının tarihe karışabileceğini belirtiyor.
Peki, Çin’in bu keşfi dünya enerji piyasasını nasıl değiştirecek? ABD, Avrupa ve diğer ülkeler toryum konusunda nasıl adımlar atacak? Türkiye, kendi toryum rezervlerini ne zaman kullanmaya başlayacak?