Osmanlı’nın En Büyük Dedikodusu: Baltacı Mehmed Paşa ve Çariçe Katerina Gerçekten Bir Gece Geçirdi mi? Tarihin Perde Arkasında Neler Saklı?
Osmanlı tarihinin en tartışmalı olaylarından biri Baltacı Mehmed Paşa ile Çariçe Katerina arasında geçtiği iddia edilen ilişki. Yüzyıllardır dilden dile anlatılan bu dedikodu, tarih kitaplarında kesin olarak kanıtlanmamış olsa da, Osmanlı’nın en büyük sırlarından biri olarak hâlâ tartışılıyor. Peki, gerçekten böyle bir olay yaşandı mı, yoksa bu sadece Osmanlı’da politik bir karalama kampanyasının ürünü müydü?
1711 yılında Prut Savaşı sırasında Osmanlı ordusu, Rus Çarı Büyük Petro’nun ordusunu tamamen kuşatmış, Ruslar büyük bir yenilgiyle karşı karşıya kalmıştı. Ancak Osmanlı, tarihin akışını değiştiren bir karar alarak, Rus ordusunu tamamen yok etmek yerine barış teklifini kabul etti. İşte tam da bu noktada, Baltacı Mehmed Paşa’nın Çariçe Katerina ile gizli bir anlaşma yaptığı ve bunun sonucunda Ruslara merhamet gösterdiği iddiaları ortaya atıldı.
Bu olayın gerçeği neydi? Baltacı Mehmed Paşa, gerçekten Katerina’nın çekiciliğine kapılarak Osmanlı’nın zaferini gölgelemiş olabilir mi, yoksa bu sadece Osmanlı içindeki siyasi hesaplaşmaların bir ürünü müydü? İşte Prut Savaşı, Çariçe Katerina ve Osmanlı’nın karanlıkta kalan sırlarının perde arkası!
Prut Savaşı: Osmanlı’nın Kazanıp da Kaybettiği Zafer
Osmanlı ile Rusya arasındaki ilişkiler, 16. yüzyıldan itibaren büyük bir güç mücadelesine dönüştü. Çarlık Rusyası’nın başına geçen Büyük Petro, ülkesini Batılılaştırma çabalarına hız vermiş, aynı zamanda Osmanlı topraklarına yönelik genişleme politikaları izlemişti.
Ancak 1711 yılında Osmanlı ile Rusya’nın karşı karşıya geldiği Prut Seferi, Rusların büyük bir hezimetle karşılaşmasına neden oldu. Osmanlı ordusu, Büyük Petro ve askerlerini Prut Nehri kıyısında tamamen kuşattı. Rus ordusu aç, susuz ve cephanesiz kaldı, yani tamamen yok olmaya mahkûmdu. Osmanlı, zaferin eşiğindeydi. Ancak savaşın sonucu beklenildiği gibi olmadı.
Tam da Rus ordusunun yok edilmesi beklenirken, Osmanlı Sadrazamı Baltacı Mehmed Paşa beklenmedik bir şekilde barış teklifini kabul etti. Osmanlı, Rusya’nın Azak Kalesi’ni terk etmesini ve Kırım’daki yayılmacı politikasından vazgeçmesini sağlayan bir anlaşmaya imza attı. Bu karar, Osmanlı’da büyük bir infiale neden oldu.
Peki, Baltacı Mehmed Paşa neden zaferin eşiğindeyken duraksadı? İşte bu noktada, Çariçe Katerina ile ilgili ortaya atılan dedikodular devreye giriyor.
Baltacı Mehmed Paşa ve Çariçe Katerina: Gerçekten Bir Gece Geçirdiler mi?
Savaşın en kritik anlarında, Büyük Petro’nun karısı Katerina’nın devreye girdiği ve Osmanlı’ya teslim olduğu iddia edilir. Tarihçiler arasında bu olayın detayları net olmasa da, Katerina’nın Osmanlı komutanlarını etkilemek için çok farklı yollar denediği anlatılır.
Rivayetlere göre, Katerina, Osmanlı Sadrazamı Baltacı Mehmed Paşa’nın çadırına gizlice girerek onunla bir gece geçirdi ve karşılığında Petro ve ordusunun serbest bırakılmasını sağladı.
Bu iddia, Osmanlı’nın iç siyaseti ve Avrupa’daki Osmanlı karşıtı propaganda makineleri tarafından yıllarca yayıldı. Ancak gerçekler, dedikoduların çok daha ötesinde olabilir.
Gerçekten Katerina Osmanlı Sadrazamı’nı Etkiledi mi, Yoksa Bu Bir Osmanlı İftirası mıydı?
Osmanlı tarihçileri ve bazı modern araştırmacılar, bu iddiayı büyük ölçüde bir karalama kampanyası olarak değerlendiriyor. Baltacı Mehmed Paşa, Osmanlı’da önemli bir bürokrat olmasına rağmen, saray içindeki rakipleri tarafından sürekli eleştiriliyordu.
Bu tür iftiraların Osmanlı tarihinde yaygın olduğu biliniyor. Bir sadrazamın rüşvet almak ya da düşmanla ahlaksız bir ilişkiye girmekle suçlanması, onun siyasi olarak tasfiye edilmesi için kullanılan yöntemlerden biriydi.
Ayrıca, Osmanlı ordu geleneklerinde düşman komutanlarıyla böyle bir yakınlık kurulması kabul edilemezdi. Osmanlı devlet anlayışına göre, bir sadrazamın savaş alanında böyle bir ilişkiye girmesi hem ahlaken hem de politik olarak büyük bir hata olurdu.
Dolayısıyla, Baltacı Mehmed Paşa ve Katerina arasındaki ilişki büyük ihtimalle bir efsane. Ancak bu dedikodu öylesine yaygınlaştı ki, günümüzde bile tartışılmaya devam ediyor.
Prut Anlaşması Gerçekten Bir Başarı mıydı, Yoksa Osmanlı İçin Büyük Bir Kayıp mı?
Baltacı Mehmed Paşa’nın aldığı karar, Osmanlı tarihindeki en çok tartışılan diplomatik hamlelerden biri olarak kayıtlara geçti. Eğer Osmanlı ordusu saldırıya devam etseydi, Rusya’nın kaderi tamamen değişebilir, belki de Rus Çarlığı tarihten silinebilirdi.
Ancak yapılan anlaşma, bazı açılardan Osmanlı için de avantajlıydı. Osmanlı, bu anlaşma ile Azak Kalesi’ni geri aldı ve Rusların Kırım’a ilerlemesini engelledi. Ancak bu kısa vadeli bir kazançtı.
Uzun vadede Rusya büyümeye ve Osmanlı’nın zayıflamasına neden olacak politikalar izlemeye devam etti. Baltacı Mehmed Paşa’nın barış kararı, Osmanlı için kaçırılmış bir fırsat olarak değerlendirildi ve bu durum onun kariyerinin sonunu getirdi.
Baltacı Mehmed Paşa’nın Sürgünü ve Tarihin Kararı
Osmanlı’da bu karar büyük tepki topladı. Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa, Padişah III. Ahmed tarafından görevden alındı ve Midilli’ye sürgüne gönderildi. Kısa süre sonra da 1712 yılında hayata veda etti.
Bugün, Baltacı Mehmed Paşa’nın hatırası bu büyük dedikodu ile anılmaya devam ediyor. Katerina ile gerçekten bir ilişkisi olup olmadığı belirsiz olsa da, tarih onu Osmanlı’nın kaçırdığı büyük bir zaferin mimarı olarak hatırlıyor.